Yeşim Grubu (Jadeite)
Yeşim, silikatlar içinde piroksen grubunda yer alan bir sodyum, alüminyum demir silikat bileşimidir. Sertliği 6.5-7 arasında değişmektedir. Sert bir taş olmasına karşın kırılganlığı fazladır. Yeşim grubu içinde yeşim taşı, nefrit ve lapis lazuli yaygın olarak kullanılanlar arasındadır.
 |
| Yeşim taşından küçük heykel |
 |
| Yeşim Taşından Mask |
Renk olarak genellikle açık yeşil, elma yeşili ve koyu yeşil tonlarında olmaktadır. Beyaz, sarı, kahverengi, mavi-yeşil, pembe ve lavanta renginde olanları da bulunmaktadır. Değerli kabul edilen renkleri beyaz ve koyu yeşildir. Yüzeyi cilalandığında yağlı bir yumuşaklık kazanır. Saydam ve yarı saydam olabilmektedir. Kristal yapısı monoklinik biçimlidir. Eskiden ağırlıklı olarak Orta Asya’da Hotan’da çıkartılırdı. Yeşim taşı Asya toplumlarında bir kudret kaynağı olarak görülmüştür. Hindistan’da bir tapınakta yeşim taşından yapılma yekpare 1.5 m yüksekliğinde bir tanrı heykeli bulunmaktadır. Türk efsanelerinde de adı geçen bir taştır. Müslümanlık öncesi eski Türkler yeşimi ‘yağmur taşı’ olarak adlandırıyorlardı. Yeşim taşı büyü yapıldıktan sonra suya atılıyordu. Böylelikle yağmur yağacağına inanılıyordu. Osmanlı döneminde yeşim taşından tespih, tabaka, fincan, bıçak ve kılıç kabzaları, ayna çerçeveleri ve ziynet eşyaları yapılmıştır.
 |
| Nefrit |
 |
| Nefrit |
Yeşim taşı ile aynı grupta yer alan bir aktinolit çeşididir. Krem, beyaz ve yeşil tonlarında görülebilen yarı saydam ve iyi cila kabul eden bir taştır. Eski dönemlerde savaş ve av aletleri yapımında kullanıldığı bilinmektedir. Almanca ‘beilstein’ adı verilen nefrit bu dilde ‘balta taşı’ anlamına gelmektedir. Günümüzde takı taşı olarak değerlendirilmektedir. Çin’de takı ve süs eşyası yapımında yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Yavuz İşçen / Ankara
Kasım 2011
e.mail: yavuziscen@gmail.com
www.cappadociaexplorer.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder